Historija Bosne i Hercegovine: Prošlost i sadašnjost

Historija Bosne i Hercegovine. Slika predstavlja ulaz u tvrđavu u Srebreniku

Jeste li spremni krenuti na putovanje kroz historiju Bosne i Hercegovine? Heritage BiH ima za cilj da vam pruži saznanja izvan običnog turizma. Dok s ljubavlju predstavljamo zadivljujuće historijsko naslijeđe Bosne i Hercegovine, naš cilj ide korak dalje. Vjerujemo da priče naše prošlosti zaslužuju više od površinskog pristupa zbog čega smo posvećeni istraživanju bogate akademske literature i arheoloških istraživanja.

Mnogi znaju za Bosnu i Hercegovinu zbog nesretnih događaja 90.tih godina 20.stoljeća te turistički posjećuju ovu državu sa određenim predrasudama uzrokovanih ponajviše medijskim vijestima. Veoma često, turisti sami razbiju tu predrasudu kada upoznaju ono što država Bosni i Hercegovina ima za ponuditi. 

Nažalost, mnogo je i domaćeg stanovništva koje nije u podobnoj mjeri upoznato sa historijom Bosne i Hercegovine nego je zatrpano nacionalističkim težnjama i idejama koje zaslijepljuju ono što ova država ima za ponuditi . Zbog toga, ova stranica neće ulaziti u dešavanja iz druge polovine 20. stoljeća koja su dovela do civilnog rata, nego će se posvetiti razvoju Bosne i Hercegovine od najranijih vremena, sa fokusom na arheološka i  historijska istraživanja prahistorije, klasičnog (rimskog) perioda, srednjeg vijeka, osmanskog doba te austro-ugarskog perioda.

Naš cilj je oživjeti historiju, čineći je zanimljivom i privlačnom za svakoga, ne samo za one s akademskim iskustvom. Bez obzira jeste li radoznali putnik, zaljubljenik u historiju ili jednostavno netko željan učenja, naš sadržaj je prilagođen kako bi potaknuo vaš interes i izazvao značajne razgovore.

Pridružite nam se na historijskom putovanju koje teži otkriti slojeve ispod površine, povezujući prošlost s sadašnjošću i preplavljujući akademsku i pristupačnu stranu. Dobrodošli u svijet gdje naslijeđe nije samo odredište; to je put prema razumijevanju i cijenjenju prošlosti.

mapa balkanskog poluotoka
Balkanski poluotok
Balkanski poluotok je područje u jugoistočnoj Europi, obilježeno raznolikom i dinamičnom geografskom slikom. Okruženo je Jadranskim morem na zapadu, Jonskim morem na jugozapadu, Egejskim morem na jugu...
Arheolog radi na areheološkom terenu
Prahistorija Bosne i hercegovine - kratak pregled
Prahistorija Bosne i Hercegovine obuhvata izuzetno dug period, s dokazima o ljudskom prisustvu koji sežu unatrag sve do paleolitske ere. Ovaj drevni period, poznat i kao Staro kameni doba, obilježava početak...
Slike Gavrila Principa i Franza Ferdinanda na karti BiH, i Sarajeva
Sarajevski Atentat (28. juni 1914.)
Godina je 1914., a Evropa je bila barutna bačva čekajući da bukne u plamen. Napetosti su bile visoke, savezi krhki, i svijet je stajao na ivici sukoba koji će preoblikovati tok historije. U središtu ovog...
Iliri- mapa
Iliri - Drevni Balkanski Narod
Ovaj članak istražuje historiju Ilira, autohtonog balkanskog naroda koji je igrao važnu ulogu na prostoru današnjeg Balkana. Kroz analizu rimskih izvora i savremene literature, otkrit ćemo ko su bili Iliri,...
projkecija srednjovjekovnog grada Bobovac
Pad srednjovjekovne bosanske države
Pad Bosne pod Osmanskim Carstvom dogodio se 1463. godine. Proces osvajanja je bio složen, uključujući vojne sukobe, političke intrige i promene unutar same Bosne. Mehmed II, poznat i kao Mehmed Fatih (Osvajač),...
Prahistorija BiH, slika natpisa na stijeni sa lokaliteta Pećina pod Lipom

Krenite na putovanje u daleku prošlost dok otkrivamo porijeklo i tajne drevne Bosne i Hercegovine. Saznajte o BiH istražujući fascinantni svijet prahistorije kroz našu posebnu kategoriju, gdje ćete pronaći uvide u rane kulture, artefakte i uzbudljive priče o ovoj povijesnoj zemlji.

Rimski most Sarajevo

Pratite tragove klasičnih civilizacija, divite se arhitektonskim čudima i potpuno se prepustite kulturnom i umjetničkom naslijeđu koje i dalje oblikuje povijesni pejzaž Bosne i Hercegovine. Pridružite nam se na putovanju u prošla vremena gdje suština klasičnog doba oživljava.

Srednjovjekovni grb dinastije Kotromanića

Transformacijsko razdoblje obilježeno vitezovima, dvorcima i mijenjajućim krajolicima. Istražite dinamiku moći, kulturne razmjene i srednjovjekovni život koji su karakterizirali ovo razdoblje. Saznajte o BiH kroz priče o hrabrosti i diplomaciji, kao i složenu interakciju kultura koja je postavila temelje za budućnost. Pridružite nam se u otkrivanju priča i naslijeđa koja povezuju prošlost i sadašnjost.

Grb osmanskog carstva

Otkrijte duboki uticaj osmanskog doba na arhitekturu, kulturu i društvo. Saznajte više o suživotu različitih zajednica tijekom ovog razdoblja u povijesti Bosne i Hercegovine. Pridružite nam se na putovanju kroz vrijeme dok pratimo tragove osmanskog naslijeđa u ovoj izvanrednoj regiji.

Tramvaj u Sarajevu

Ovo ključno razdoblje donijelo je imperijske uticaje, tehnološki napredak i promjene identiteta koje su oblikovale krajolik Bosne i Hercegovine. Saznajte više presudnom razdoblju u historiji Bosne i Hercegovine i otkrijte arhitektonska čuda, društvene promjene i dinamične interakcije koje su definirale ovo transformacijsko razdoblje

Otkrijte historiju bosne i hercegovine

Geografski posmatrano, teritorija na kojoj se nalazi današnja država Bosna i Hercegovina pripada prirodnom mostu koji spaja tri kontinenta: Evropu, Aziju i Afriku. Samim time, ovaj prostor je koristio mnogim narodima i civilizacijama prilikom raznih nomadskih putovanja u potrazi za boljim životom. Balkan, kao takav, hiljadama godina unazad je izložen raznim uticajima koji su ga u znatnoj mjeri oblikovali. 

Bosna i Hercegovina je omeđena sa rijekom Savom na sjeveru, zatim rijekama Una na zapadu i Drina na istoku, te Jadranskim morem na jugu, odnosno jugozapadu. Unutar ovih prirodnih granica pronađeno je mnogo arheoloških i historijskih nalazišta i znamenitosti koje svjedoče o bogatoj prošlosti ove države. Historija Bosne i Hercegovine svoje korijene prati od najranijih pisanih izvora koji potiču od grčkih i rimskih pisaca i protežu se najdalje do oko polovine prvog milenija prije nove ere. Ipak, život je na ovom prostoru trajao mnogo duže nego su to historijski izvori pokrili. Zahvaljujući arheološkim istraživanjima provedenim od od početka 20.stoljeća koji traju i danas, u mogućnosti smo da pratimo tragove prahisotrijskih zajednica i njihove kulture. 

Dakle, život na prostoru Bosne i Hercegovine se može pratiti još od donjeg Paleolita (starije kameno doba) kada pouzdanom znamo da su pronađeni razni arheološki ostaci paleolitskog čovjeka, bilo da su u pitanju pećine ili ognjišta na otvorenom. Izučavajući prahistoriju Bosne i Hercegovine, ustanovljeno je da se kontinuitet života ne prekida sve do danas, te prelaskom na sedentarni način života tokom mlađeg kamenog doba (Neolit)  čovjek počinje trajno da naseljava određene prostore podiužući kuće, obrađujući zemlju i pripitomljavajući životinje. Tada je i spoznao da se zemlja, odnosno glina može oblikovati i peći u raznim pećima te na taj način stvorio razne predmete poznate pod terminom “keramika”. Tehnološkim napretkom i otkrivanjem rudarstva i rudnih bogatstava, čovjek je usavršio i stvaranje metalnih predmeta te se taj period u prahistoriji označava terminom “metalno doba”. Zahvaljujući arheološkim istraživanjima, može se govoriti o načinu života tokom prahistorije na prostoru Bosne i Hercegovine ali je potreno još mnogo istraživanja za bolje razumijevanje. 

Tokom rimskog doba, na prostoru Bosne i Hercegovine su boravila ilirska plemena, odnosno ilirski narodi kako se navodi u novijoj historiografiji. O njihovom načinu života prije dolaska Rimljana znamo samo na osnovu materijalnih nalaza. Rimskim napredovanjem i osvajanjem ovih prostora ilirski narodi su ušli u pisani svijet rimskih historičara i pisaca te se može nešto konkretnije govoriti o njihovoj kulturi. Rim je u nekoliko navrata ratovao protiv Ilira ali početkom nove ere u potpunosti pokorio ove prostore te kreirao provinciju Iliri i uvrstio je u svoje teritorije. Iliri su se uvelikoj mjeri romanizirali i prihvatili rimski način života te se više ne spominju u historiji. 

Padom zapadnog rimskog carstva u petom stoljeću dolazi do novih promjena te seobom Slavena tokom šestog i sedmog stoljeća ovaj prostor biva dodatno etnografski izmiješan. Slaveni, odnosno južni Slaveni postaju većinsko stanovništvo na prostoru Bosne i Hercegovine. Nažalost, veoma je malo izvora koji govore o ovom periodu i tek od desetog stoljeća prvi puta se spominje ime “bosna” u djelu Konstantina Porfirogenete, cara istočnom rimskog carstva sa sjedištem u Bizantu (danas Istanbul). Tokom dvanaestog stoljeća i vladavine bana Kulina ponovo nailazimo na pisane izvore, prije svega povelje, koje svjedoče o nezavisnosti tadašnje Bosne koja će u narednom periodu postati kraljevina Bosna sa dinastijom Kotromanića na čelu.

Srednji vijek u Bosni predstavlja vreme izuzetne kulturne raznolikosti i društvene dinamike. Nakon perioda Rimskog Carstva, dolazak Slavena donosi sa sobom novo etničko nasleđe koje će obogatiti ovaj prostor. U ranom srednjem veku, Bosna je bila pod vlašću različitih lokalnih plemena i feudalnih gospodara, a etnički i kulturni uticaji su se mešali, stvarajući jedinstvenu i bogatu kulturu. Najznačajniji period u srednjem veku za Bosnu bio je vreme vladavine Kotromanića. Dinastija Kotromanića, koja je vladala Bosnom od 14. do 15. veka, uspela je da konsoliduje vlast i stvori jaku kraljevinu. Kralj Tvrtko I je proglasio sebe kraljem Bosne 1377. godine i ostavio dubok trag u istoriji regiona. Pod njegovom vlašću, Bosna je postala znatan politički i kulturni centar.

Međutim, srednji vek u Bosni nije bio samo vreme unutarnjih promena. Osim uticaja iz unutrašnjosti Balkana, ovaj region je bio ključna tačka na ruti između Istoka i Zapada, što ga je činilo privlačnom metom za Osmanlije u njihovim osvajanjima. Osmanlije su osvojile Bosnu tokom kraja 15. veka, što je dovelo do promena u političkom i kulturnom pejzažu regiona. Osmansko doba donelo je islamizaciju većeg dela stanovništva u Bosni, ali takođe je doprinelo kulturnoj razmeni između različitih etničkih grupa. Ovo je vreme kada se razvija bogata osmanska arhitektura, a gradovi poput Sarajeva postaju centri trgovine i kulture.

Nakon više vekova pod osmanskom vlašću, Bosna i Hercegovina prelazi pod kontrolu Habsburške Monarhije u drugoj polovini 19. veka. Period austrougarske vladavine doneo je modernizaciju i infrastrukturne promene u regionu. Sarajevo je postalo važan administrativni centar, a razvoj željeznice i drugih infrastrukturnih projekata doprineo je povezivanju Bosne i Hercegovine sa ostatkom Evrope.

Ovaj izuzetno složen period historije Bosne i Hercegovine svjedoči o izuzetnom uticaju različitih kultura i civilizacija na ovaj region. Danas, kroz očuvane spomenike i kulturno nasleđe, možemo bolje razumeti ovu bogatu i raznoliku prošlost koja je oblikovala identitet  i historiju Bosne i Hercegovine kao što je danas poznajemo.

 

Kontaktirajte nas

Voljeli bismo čuti više od vas! Bez obzira imate li pitanja, povratne informacije ili jednostavno želite podijeliti svoje misli o našem sadržaju, tu smo da se povežemo. Heritage BIH je više od samo web stranice – to je zajednica entuzijasta za historiju i putovanja, ili znatiželjnih umova koji se okupljaju kako bi istražili kulturno naslijeđe i historiju Bosne i Hercegovine.

Historija BiH, prikazan toranj na tvrđavi u Travniku
Historija BiH prikazana kroz prekrasni arhitektonski dragulj, Derviška kuća u Blagaju
Scroll to Top